Aloisea Inyumba (28 Ukuboza 1964 - 6 Ukuboza 2012) yari umunyapolitiki wo mu Rwanda, akaba yari Minisitiri w’uburinganire n’iterambere ry’umuryango ndetse akaba umunyamabanga nshingwabikorwa wa komisiyo y’ubumwe n’ubwiyunge .[1]

Aloisea Inyumba

Mu gihe yigaga ibijyanye n'imibereho n'imibereho myiza muri kaminuza ya Makerere muri Uganda, yinjiye mu Rwanda Patriotic Front . [2]

Amagambo yo kumushyingura yatanzwe na Perezida Paul Kagame [3].

Ubuzima bwo hambere hindura

Aloisea Inyumba yavutse ku ya 28 Ukuboza 1964 muri Uganda, avuka ku babyeyi bavuka mu Rwanda. Yavutse nyuma y’impinduramatwara yo mu Rwanda yo mu 1959, aho hashyizweho Repubulika yiganjemo Abahutu benshi, no gutoteza abatutsi . [2] Mu gihe ababyeyi be bari bakibera mu Rwanda, kandi mbere yuko avuka, se yiciwe mu bwicanyi bwakorewe abatutsi; nyina yaratorotse hamwe na barumuna be batanu maze umuryango uhungira mu mutekano wa Uganda.[4][5] [6]

Inyumba yabayeho mu bwana bwe muri Uganda, arangiza amashuri ye, hanyuma akomereza muri kaminuza ya Makerere i Kampala, abona impamyabumenyi mu mibereho myiza y'abaturage. Mu 1985, yabonanye bwa mbere na Paul Kagame, undi wari impunzi iva mu Rwanda icyo gihe yari mu gisirikare cy’inyeshyamba cya Yoweri Museveni . [4] Nyuma y'umwaka umwe, Museveni yigaruriye igihugu maze azamura Kagame na mugenzi we wo mu Rwanda Fred Rwigyema kuba abayobozi mu ngabo z’igihugu. [5] Kagame na Rwigema bafashe iyo myanya, ariko intego yabo nyamukuru kwari ukugaruka mu gihugu cyabo, kugira ngo borohereze impunzi nuko inyumba nawwe yemera kubafasha[7].[8]

Umwuga wa politiki hindura

Nyuma yo gutsinda kwa FPR muri Nyakanga 1994, Inyumba yashyizwe muri guverinoma nshya y’inzibacyuho. yari iyobowe Perezida Pasteur Bizimungu,. [8] Yari yashyizweho ku mwanya wa Minisitiri w'Uburinganire n'Iterambere ry'Umuryango, [6] atangira gahunda ikomeye yo kumvisha uruhare rwabo abagore mu kubaka Rwanda.[9] [6]

Mu mwaka wa 2011, yongeye kugirwa inshingano yari yarahoze ari Minisitiri w’uburinganire n’iterambere ry’umuryango, uruhare yagize kugeza apfuye mu 2012.[10]

Ubuzima bwa muntu n'urupfu hindura

Inyumba yashakanye na Dr Richard Masozera, wahoze ari Umuyobozi mukuru w'ikigo gishinzwe indege za gisivili mu Rwanda (RCAA). Bombi batangiye gukundana igihe bombi bari abanyeshuri muri kaminuza ya Makerere i Kampala. [11] Babyaranye abana babiri, umukobwa n'umuhungu.[12]

Inyumba yapfuye ku ya 6 Ukuboza 2012 iwe i Kigali. Yari arwaye kanseri yo mu muhogo, kandi yari aherutse gusubira mu rugo nyuma yo kwivuriza mu Budage. Inyumba yahawe imihango yo gushyingura leta mu Nteko ishinga amategeko y’u Rwanda i Kigali kandi amagambo ye yatanzwe na perezida w’igihugu, Paul Kagame . [13] Kagame yamusobanuriye ko ari umuyobozi utitanga "wari umukandida mwiza kandi usobanutse neza". [13] Abandi batanze ibiganiro mu muhango wo gushyingura barimo Minisitiri w’ibikorwa by’inama y’abaminisitiri Protais Musoni na visi guverineri wa Banki nkuru y’u Rwanda, Monique Nsanzabaganwa . [9][13]

Ishakiro hindura

  1. https://web.archive.org/web/20130311012945/http://www.independent.co.uk/news/obituaries/aloisea-inyumba-politician-who-played-a-key-role-in-the-rebuilding-of-rwanda-8527166.html
  2. "Archive copy". Archived from the original on 2021-11-22. Retrieved 2021-11-22.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  3. https://www.theeastafrican.co.ke/tea/rwanda-today/news/kagame-leads-nation-in-eulogising-patriot-and-freedom-fighter-inyumba--1313738
  4. https://www.newtimes.co.rw/section/read/60757
  5. https://www.inclusivesecurity.org/2013/04/16/aloisea-inyumba-politician-who-played-a-key-role-in-the-rebuilding-of-rwanda/
  6. 6.0 6.1 6.2 Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Melvern
  7. https://allafrica.com/stories/201212172587.html
  8. https://allafrica.com/stories/201212100133.html
  9. 9.0 9.1 https://www.paulkagame.com/inyumba-was-a-very-good-cadre-unique-selfless-leader/
  10. "Archive copy". Archived from the original on 2021-11-22. Retrieved 2021-11-22.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  11. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Rwirwahira
  12. https://allafrica.com/stories/201212110100.html
  13. 13.0 13.1 13.2 Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named LastRespects