Diane Shima Rwigara ni umucuruzi, akaba rwiyemezamirimo n’umucungamari wabaye umukandida wigenga mu matora y’umukuru w’i gihugu ya Rwanda 2017. Rwigara yashinjwaga ku ya 23 Nzeri 2017, ari kumwe na nyina ndetse n'abandi baregwana bane, kuba yarateje imvururu mu bindi birego, [1] ariko agirwa umwere hamwe na nyina ku ya 6 Ukuboza 2018.

Ubuzima bwo hambere hindura

Diane Rwigara yavukiye i Kigali muri 1982 avukira mu muryango w'abatutsi kandi afite barumuna be batatu. [2] Se, ni Assinapol Rwigara, umunyenganda akaba n’umunyemari ukomeye w’umuryango w’igihugu ukunda igihugu cya Rwanda, yaguye mu mpanuka y’imodoka ku ya 4 Gashyantare 2015 i Gacuriro, muri Kigali. Umuryango wemeza ko impanuka yatewe na politiki. [2] [3] Polisi yavuze ko yahise yicwa ubwo imodoka y'aMercedez-Benz yari atwaye yari igonganye n'ikamyo iremereye. [4] [5]

Rwigara ni umucungamari watojwe. [3] Yakunze kuvuga nabi imiyoborere y’igihugu iyoborwa na Perezida Paul Kagame [6] [7] hamwe ndetse n’akarengane n’agahato. [8]

Ku ya 3 Gicurasi 2017, Rwigara yatangaje ko yifuza kwitabira amatora ya perezida. Nyuma y'amasaha 72, amafoto ye yambaye ubusa yashyizwe ahagaragara m'uburyo bugaragara bwo kumukoza isoni no kumutera ubwoba . [6] [9] Yashimangiye ko afite intego yo kwiyamamaza, yiyemeza kwiyamamaza mu rwego rwo guca burundu ubukene, gushyiraho ubwishingizi bw’ubuzima ku isi hose no guharanira ubwisanzure. [3]

Ku 7 Nyakanga 2017, Komisiyo y’igihugu ishinzwe amatora yabwiye ko ataziyamamaza Rwigara mu matora ku mpamvu za tekiniki, [10] avuga ko yakoresheje imikono mpimbano mu ipiganwa rye rya perezida [11] kandi ko yatanze imikono 572 yemewe aho kuba 600 isabwa. Rwigara yavuze ko yatanze imikono y'abamusinyiye bagera 958, hiyongeraho 120 nyuma yuko bamwe batemerewe. [12] Abandi bakandida babiri na bo ntibemerewe, bituma Amnesty International ivuga ko ayo matora azabera mu bihe by'ubwoba no gukandamizwa. [13] Iki cyemezo kandi cyanenzwe na Minisiteri y’ububanyi n’amahanga y'Amerika n’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi . [14] [15] Kagame yatsinze amatora yo ku ya 4 Kanama n'amajwi 98%. [11] Rwigara yatangije umutwe w'abaharanira inyungu witwa Agakiza ka Rubanda kugira ngo uhangane n'ubutegetsi ku gitabo cy’uburenganzira bwa muntu, avuga ko inteko ishinga amategeko y'igihugu itarenze kashe . [10] [16] [17] Umuryango uharanira agakiza ka rubanda nk'uko Rwigara abitangaza, ngo azakomeza imirimo ye yo gukangurira Abanyarwanda uburenganzira bwabo no kunenga politiki n'ibikorwa by'ishyaka riri ku butegetsi rishinzwe gukunda igihugu (FPR). [18]

Ifatwa hindura

Ku ya 30 Kanama 2017, inzu ya Rwigara yagabweho igitero, abapolisi bavuga ko arimo gukorwaho iperereza ku mpimbano no kunyereza imisoro. [11] Umuryango wa Rwigara wavuze ko yabuze, bavuga ko abantu bitwaje imbunda bitazwi bambaye imyenda ya gisivili bamufatanye imbunda mu gihe inzu yashakishwaga, ariko abapolisi bahakana ko yatawe muri yombi. [15]

Ibinyamakuru byinshi byatangaje muri Nzeri 2017 ko Rwigara atarashobora kuboneka kandi umuryango we wakomeje kuvuga ko yabuze. [19] Leon Orsmond, umuhanzi wo mugihugu cya Afurika y'Epfo w'amamaza udushya, wafashije Rwigara mu gikorwa cyo kwamamaza imbuga nkoranyambaga na we yabuze mu Rwanda kuva mu Gashyantare 2018. [20] Mbere yo kubura, Orsmond ntiyigeze ahisha ko adakunda leta ya Kagame.

Muri Kamena 2018, ikigo cy’imisoro n’u Rwanda cyagurishije imashini ziba mu bucuruzi bw’itabi ry’umuryango ku madolari agera kuri miliyoni 2 mu rwego rwo kugaruza ibyo bavugaga ko ari miliyoni 7 z’ibirarane by’imisoro. [21] Cyamunara yabanje kugurisha umutungo w'ubucuruzi bwumuryango wa Rwigara, itabi ryatunganijwe , ryinjije amafaranga arenga miliyoni 500 yu Rwanda. [21] ikigo Amnesty International yahamagariye ubucamanza bwu Rwanda kureba niba urubanza rutabaye ubundi buryo bwo gutoteza abanenga guverinoma. [1]

Muri Kanama 2018, habayeho #FreeDianeRwigara yakoreshwaga nabanya kenya kurubuga rwa Twitter bahamagarira Kagame kurekura Rwigara. Ibi bibaye nyuma y'iminsi mike abakoresha Twitter muri Kenya babigiriye nk’umudepite wa Uganda,nyuma Robert Kyagulanyi, uzwi cyane ku izina rya Bobby Wine. [22]

Ku ya 5 Ukwakira 2018, urukiko rwategetse ko Rwigara na nyina Adeline Rwigara barekurwa by'agateganyo; [23] ibi bibaye nyuma y'ibyumweru bike nyuma yo gufungurwa hakiri kare abakatiwe 2140, barimo Victoire Ingabire na Kizito Mihigo . Nyuma y’umwaka urenga muri gereza, Urukiko Rukuru rw’u Rwanda rwarekuye Rwigara na nyina Adeline ingwate. Basabwe kutava mu murwa mukuru, Kigali, nta ruhushya, kandi urubanza rwabo ruzakomeza. [24]

Abasenateri benshi bo muri Amerika barimo Dick Durbin, Ann Wagner, Patrick Leahy na Barbara Lee, ndetse n'abagize komisiyo ishinzwe uburenganzira bwa muntu muri kongere ya Tom Lantos bahamagariye guverinoma y'u Rwanda kureka ibyo birego kuko ari ukurenga ku bwisanzure mu gutanga ibitekerezo. [25] [26] Abayobozi b'u Rwanda bashinje abanyapolitiki bo muri Amerika kwivanga mu manza zabo. [25]

Kwemererwa hindura

Ku ya 6 Ukuboza 2018, inteko y'abacamanza batatu b'urukiko rukuru rw'u Rwanda yagizwe umwere Rwigara hamwe na nyina, basanga ibyo baregwa byose bidafite ishingiro. Urukiko rwasanze Rwigara yarakoresheje uburenganzira bwe bwo kuvuga mu kunegura Perezida kandi ko atateje urugomo. Nyina yagizwe umwere kubera guteza imbere amacakubiri, amacakubiri ashingiye ku moko no gukurura urugomo. [27] Rwigara yagejeje ijambo ku bitangazamakuru biri mu cyumba cy'urukiko, agira ati: Nizeye ko ibi bivuze ko ibitotezo njye n'umuryango wanjye twahuye nabyo byarangiye kandi ko mfite umudendezo wo kuvuga icyo ntekereza. Nicyo nzakomeza kurwanira mu gihugu hose. [27] Icyemezo cy'urukiko cyakiriwe neza na Amnesty International, yahamagariye guverinoma y'u Rwanda gukora "hagamijwe guteza imbere ubworoherane no kwemera ibindi bitekerezo kandi binenga." [27]

Ubujurire bw'Ubushinjacyaha ku rwego rw'igihugu bwatanze ubujurire bwo ku ya 27 Ukuboza. [28] Ku ya 9 Mutarama 2019, urwego rw’ubushinjacyaha rwa Kagame, rumaze guhabwa amabwiriza na minisiteri y’ubutabera, rwanze ubujurire bwarwo bwo kuba abere. [29] Rwigara yishimiye iki cyemezo, avuga ko "azakomeza guharanira ubwisanzure mu gutanga ibitekerezo n'uburenganzira bwa muntu mu Rwanda." [28]

Reba hindura

  1. 1.0 1.1 "Rwanda: Fair trial must be guaranteed for former presidential hopeful". 22 May 2018. Retrieved 25 August 2018.
  2. 2.0 2.1 Lepapa, Naipanoi (14 May 2017). "Who is Diane Rwigara, Rwanda's First Female Independent Presidential Candidate". The African Exponent. Archived from the original on 8 October 2017. Retrieved 2 June 2017.
  3. 3.0 3.1 3.2 Babatunde, Mark (5 May 2017). "35-Year-Old Businesswoman Diane Rwigara To Challenge Kagame in Rwandan Presidential Elections". Face 2 Face Africa. Retrieved 2 June 2017.
  4. "Family of deceased tycoon Assinapol Rwigara petitions President Kagame". The East African. Retrieved 4 March 2015.
  5. "The curious case of the death of Mr Assinapol Rwigara". The Rwandan. Retrieved 5 October 2018.
  6. 6.0 6.1 Okey-Nwosu, Muna (9 May 2017). "Rwandese Presidential Candidate Diane Shima Rwigara isn't Backing Out Despite Leaked Nude Photos". Bella Naija. Retrieved 2 June 2017.
  7. Runsewe, Oreoluwa (9 May 2017). "Young, Single And Independent: The Obstacles Facing Rwanda's Potential First Female President". Ventures Africa. Retrieved 2 June 2017.
  8. Finn, Brandon (27 April 2017). "Op-Ed: Activism and Rwanda's Development Model – Diane Rwigara takes a stand". Daily Maverick. Retrieved 2 June 2017.
  9. Babtunde, Mark (10 May 2017). "Nude Photos of Rwandan Presidential Candidate Surface Online". Face 2 Face Africa. Retrieved 2 June 2017.
  10. 10.0 10.1 Gardner, Tom (4 August 2017). "'Rwanda is like a pretty girl with a lot of makeup, but the inside is dark and dirty'". The Guardian. Retrieved 30 August 2017.
  11. 11.0 11.1 11.2 Ssuuna, Ignatius (30 August 2017). "Former Rwandan Presidential Candidate Accused of Forgery". Bloomberg Politics. Associated Press. Retrieved 30 August 2017.
  12. "Rwanda disqualifies only female presidential candidate". Reuters. 8 July 2017. Retrieved 30 August 2017.
  13. "Three Rwandan Presidential Candidates Disqualified Amid Criticism". VOA News. Associated Press. 7 July 2017. Retrieved 30 August 2017.
  14. "Police Investigating Critic Of Rwandan President For Forgery". PM News Nigeria. 30 August 2017. Retrieved 30 August 2017.
  15. 15.0 15.1 "Critic of Rwandan President Investigated for Forgery". The New York Times. 30 August 2017. Retrieved 30 August 2017.
  16. Busari, Stephani; idowu, Torea (5 August 2017). "Fake nude photos were used to 'silence me', disqualified Rwandan candidate says". CNN. Retrieved 30 August 2017.
  17. Akwei, ismail (15 July 2017). "Disqualified Rwandan presidential aspirant forms anti-Kagame movement". Africa News.
  18. (14 July 2017 Friday). Diane Rwigara now launches rights movement. The East African. Retrieved from Nexis Uni.
  19. Alfa Shaban, Abdur Rahman (30 August 2017). "Rwanda police must produce 'missing' female critic of Kagame". Africanews. Retrieved 1 September 2017.
  20. Du Plessis, Carien (27 July 2018). "Five months later, South African still missing in Rwanda". Daily Maverick. Retrieved 25 August 2018.
  21. 21.0 21.1 "Diane Rwigara: Rwandan politician's assets auctioned - BBC News". BBC News. 18 June 2018. Retrieved 25 August 2018.
  22. "#FREEBOBBYWINE: KENYANS NOW TURN GUNS ON STRONGMAN KAGAME". nairobi news. 24 August 2018. Retrieved 25 August 2018.
  23. "Rwandan opposition activist Diane Rwigara released on bail". www.aljazeera.com. Retrieved 2018-10-07.
  24. "Rwanda: Is Rwanda's Political Thaw Real?". allAfrica.com. 10 October 2018. Retrieved 26 October 2018.
  25. 25.0 25.1 "Rwanda tells US to keep off Rwigara trial". The East African. 2 December 2018. Retrieved 4 May 2019.
  26. "Rwandan Dissident Draws US Congressional Support". VOA News. 28 November 2018. Retrieved 4 May 2019.
  27. 27.0 27.1 27.2 Mugisha, Ivan R. (8 December 2018). "Free at last, Rwigara vows to continue fight". The East African. Retrieved 4 May 2019.
  28. 28.0 28.1 Mugisha, Ivan R. (9 January 2019). "Rwigara welcomes decision to drop appeal, vows to continue with her rights crusade". The East African. Retrieved 4 May 2019.
  29. Himbara, David (9 January 2019). "Diane Rwigara, Adeline Rwigara, And The Bible Humbled Kagame". The Rwandan. Retrieved 4 May 2019.