AMATEKA Y'UWAHARANIRAGA ABAFITE UBUMUGA

Judith "Judy" Heumann (yavutse1947- atabaruka Werurwe 4th, 2023) yari umuntu uharanira uburenganzira bw’abafite ubumuga ku rwego mpuzamahanga, uzwi cyane nka "nyina" w’umuryango uharanira uburenganzira bw’abafite ubumuga (mu icyongereza:“the mother” of the Disability Rights Movement). Yabaye umuyobozi mu gice cy’amateka 504 Sit-In yo mu 1977 kandi yagize uruhare runini mu iterambere no gushyira mu bikorwa andi mategeko y’uburenganzira bw’abafite ubumuga. Judy yakoraga mu buyobozi bwa Clinton na Obama, nk'umujyanama muri Banki y'Isi, ndetse n' umugenzuzi mukuru muri Ford Foundation. Amateka ya Judy agaragara muri Oscar yatowe na Crip Camp: Impinduramatwara y’abafite ubumuga ndetse n’igitabo cye, Kuba Heumann: Memoire itihannye y’abaharanira uburenganzira bw’abafite ubumuga.[1][2][3][4]

Amashuri hindura

Judy yabonye impamyabumenyi muri kaminuza ya Long Island i Brooklyn, NY mu 1969 ahabwa impamyabumenyi y'ikirenga mu buzima rusange yakuye muri kaminuza ya Californiya i Berkeley mu 1975. Yahawe impamyabumenyi y'ikirenga y'icyubahiro yakuye muri kaminuza zo muri Amerika harimo na kaminuza ya New York, kaminuza ya Pittsburgh , Ishuri Rikuru rya Midbury, na Smith College.

Amateka hindura

Mu 1977, Judy yari umuyobozi mu mateka 504 Sit-In i San Francisco. Iyi myigaragambyo y'iminsi 26 (yicaye igihe kirekire mu nyubako ya federasiyo kugeza ubu) yatumye ingingo ya 504 y'itegeko ryerekeye gusubiza mu buzima busanzwe ishyirwaho umukono mu mategeko. Judy yagize uruhare runini mu guteza imbere no gushyira mu bikorwa andi mategeko harimo n’amategeko agenga ababana n’ubumuga, itegeko ry’Abanyamerika bafite ubumuga, n’amasezerano y’umuryango w’abibumbye y’uburenganzira bw’abafite ubumuga. Izi ngingo z’amategeko zagize uruhare runini mu guteza imbere kwinjiza abamugaye muri Amerika ndetse no ku isi hose.[5]

Kuva mu 1993 kugeza 2001, Judy yabaye mu buyobozi bwa Clinton nk'umunyamabanga wungirije mu biro bishinzwe uburezi bwihariye na serivisi zita ku buzima busanzwe mu ishami ry'uburezi. Judy yaje kuba Umujyanama wa mbere wa Banki y'Isi ku bijyanye n'ubumuga n'iterambere kuva mu 2002 kugeza 2006. Kuri uyu mwanya, yayoboye umurimo w'abafite ubumuga bwa Banki y'Isi mu rwego rwo kwagura ubumenyi n'ubushobozi bwo gukorana na guverinoma ndetse na sosiyete sivile ku bijyanye n'ubumuga mu biganiro ku isi. Mu mwaka wa 2010, Perezida Obama yashyizeho Judy nk'umujyanama wa mbere w’uburenganzira mpuzamahanga bw’abafite ubumuga muri Minisiteri y’ububanyi n’amahanga ya Amerika, aho yakoraga kugeza mu 2017. Mayor Fenty wa D.C. yashyizeho Judy nk'umuyobozi wa mbere w’ishami rishinzwe serivisi z’abafite ubumuga, aho yari ashinzwe. kubuyobozi bushinzwe iterambere ry’abafite ubumuga n’ubuyobozi bwa serivisi zita ku buzima busanzwe. Yabaye kandi Mugenzi mukuru muri Ford Foundation, aho yakoreye impapuro zera Ikarita yumuhanda yo Kwinjiza.

Judy yari umunyamuryango washinze ikigo cya Berkeley gishinzwe ubuzima bwigenga nicyo kigo cya mbere cy’ibanze muri Amerika kandi gifasha gutangiza Umuryango wigenga wigenga haba mu gihugu ndetse no ku isi yose. Mu 1983, Judy yashinze ikigo cy’isi gishinzwe ubumuga (WID) hamwe na Ed Roberts na Joan Leon, nk’imwe mu miryango ya mbere iharanira uburenganzira bw’abafite ubumuga ku isi yashinzwe kandi ikomeza kuyoborwa n’abafite ubumuga ikora mu guhuza byimazeyo ababana n’ubumuga mu baturage. hafi yabo binyuze mubushakashatsi, politiki, nimbaraga zo kugisha inama. Mu mibereho ye yose, Judy yakoraga mu nama nyinshi zidaharanira inyungu, harimo Ishyirahamwe ry’Abanyamerika ry’abafite ubumuga, Ikigega cyita ku burenganzira bw’abafite ubumuga n’ikigega cy’ingabo, Ikiremwamuntu no kubishyira mu bikorwa, Umuryango uharanira uburenganzira bwa muntu, Inama mpuzamahanga y’abafite ubumuga muri Leta zunze ubumwe z’Amerika, na Save the Bana.

Kuba Heumann: Memoire itihannye y’umuntu uharanira uburenganzira bw’abafite ubumuga, yanditswe na Judy hamwe n’umwanditsi umwe Kristen Joiner, yasohowe na Beacon Press mu 2020. Nyuma ya 2021 ni verisiyo y’abakuze, Rolling Warrior. Ibitabo byombi byafashwe amajwi bisomwa na Ali Stroker, umukoresha wa mbere w’ibimuga ukora kuri Broadway. Nyuma yintambara enye zo gupiganira amasoko, Kuba imiterere ya firime ya Heumann bizakorwa na Apple TV + hamwe na producer David Permut (Hacksaw Ridge) hamwe numwanditsi / umuyobozi Sian Heder (Igihembo cya Academy Yatsindiye 'Ishusho nziza' CODA).

Judy agaragara muri Crip Camp: Impinduramatwara y’abafite ubumuga, yatsindiye igihembo cya 2020, filime documentaire yatowe na Oscar, iyobowe na James LeBrecht na Nicole Newnham kandi yakozwe na Obama Higher Ground Production Company. Yagaragaye mu zindi documentaire nyinshi zivuga ku mateka y’umuryango uharanira uburenganzira bw’abafite ubumuga, harimo Ubuzima bukwiriye kubaho n’imbaraga za 504. Yatanze ikiganiro cya TED mu 2016, “Intambara yacu iharanira uburenganzira bw’abafite ubumuga- n'impamvu tutarakozwe nyamara ”. Amateka ye yavuzwe no ku mateka y’abasinzi ya Comedy Central mu ntangiriro za 2018, aho yagaragajwe na Ali Stroker. Muri 2020, Judy yagaragaye kuri show ya Trevor Noah. Yakiriye kandi podcast yegukanye ibihembo yitwa The Heumann Perspective, igaragaramo abanyamuryango batandukanye bo mu muryango w’abafite ubumuga.

Ibihembo hindura

Yabonye kandi ibihembo byinshi birimo kuba uwambere wahawe igihembo cya Henry B. Betts mu rwego rwo gushimira imbaraga zo kuzamura imibereho myiza y’abafite ubumuga ndetse n’igihembo cya Max Starkloff Lifetime Achievement Award cyatanzwe n’inama y’igihugu ishinzwe imibereho yigenga.

Urupfu hindura

Judy Heumann yitabye Imana ku ya 4 Werurwe 2023 afite imyaka 75. Amakuru y’urupfu rwe yavuzwe n’ibigo bikomeye byo muri Amerika ndetse no ku isi yose. Judy Heumann yitabye Imana ku ya 4 Werurwe 2023 afite imyaka 75. Komeza ugendane n'imishinga mu cyubahiro cya Judy ukurikiza Umurage wa Judy Heumann kuri Instagram na Facebook cyangwa wiyandikisha mu kinyamakuru Judy Heumann.[5]

Indanganturo hindura

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Judith_Heumann
  2. https://www.aclu.org/bio/judy-heumann
  3. https://www.aclu.org/bio/judy-heumann
  4. https://www.npr.org/2023/03/04/1161169017/disability-activist-judy-heumann-dead-75
  5. 5.0 5.1 https://judithheumann.com/project/about/