Umugezi wa Gada (Uele)

Umugezi wa Gada ni uruzi rwi bumoso rw 'umugezi wa Uele, ruhurira hepfo ya Niangara mu ntara ya Uwele yo muri Repubulika Iharanira Demokarasi ya Kongo.

Amasomo

Umugezi wa Gada ugana mu majyepfo ashyira uburengerazuba bwa Ndedu kandi utemba werekeza mu majyaruguru y'uburengerazuba hamwe n'inzira nyinshi zo guhuza Uele kumanuka uva Niangara. [1] Niangara yubatswe ku kibaya cyibumba hagati ya Uwele na Gada. [2] Hariho igice kinini, cya chute Itelengi. [3]

Uruzi rurimo zahabu, abaturage b’abasangwabutaka bakuramo binyuze mu bukorikori. Uruzi rutanga kandi isoko y’amafi kubatuye mu ruzi. [3] Mu gihe cyabakoloni Ababiligi bateje ibyuzi bimwe na bimwe by’amafi, ariko byarahebwe. [4]

Amateka

Urugendo rw’Ababiligi ruyobowe na Jules Alexandre Milz rwanyuze ku butaka ku nkombe y’amajyepfo ya Uele ruhitamo ahantu hashya ku myanya mishya, maze rugera mu masangano y’umugezi wa Gada na Uele ku ya 18 Werurwe 1892, aho bahisemo kubaka sitasiyo nshya kuri umudugudu wa Mbegu, witwa Niangara. Willeme Vani yagezeyo ku ya 25 Werurwe 1892, maze hoyani Cloesen ashyirwa kuri uwo mwanya. [5]