Guhumanya ikirere(Air pollution)

Guhumanya ikirere ni kwanduza ikirere bitewe no kuba hari ibintu byangiza ikirere byangiza ubuzima bw’abantu n’ibindi binyabuzima, cyangwa bikangiza ikirere cyangwa ibikoresho. [1] Nukwanduza no murugo cyangwa hanze kuzengurutse haba mubikorwa bya shimi, ibintu byumubiri cyangwa ibinyabuzima bihindura ibintu biranga ikirere. [2] Hariho ubwoko bwinshi bwimyuka ihumanya ikirere, nka gaze (harimo ammoniya, monoxide ya karubone, dioxyde de sulfure, okiside ya nitrous, metani, dioxyde de carbone na chlorofluorocarbone ), uduce (haba kama n’ibinyabuzima), na molekile y’ibinyabuzima . Ihumana ry’ikirere rishobora gutera abantu indwara, allergie, ndetse n’urupfu ku bantu; irashobora kandi kwangiza ibindi binyabuzima nkibikoko n’ibihingwa by’ibiribwa, kandi irashobora kwangiza ibidukikije (urugero, imihindagurikire y’ikirere, kugabanuka kwa ozone cyangwa kwangirika kw'imiturire ) cyangwa ibidukikije byubatswe (urugero, imvura ya aside ). [3] Guhumanya ikirere birashobora guterwa nibikorwa byabantu [4] nibintu bisanzwe. [5]

Guhumanya ikirere kiva mu ziko
2016 Ibipimo ngenderwaho by’ibidukikije - amabara yoroshye afite politiki nziza y’ibidukikije.


Ubwiza bw’ikirere bufitanye isano rya hafi n’ikirere cy’isi n’ibinyabuzima ku isi. benshi mu bagize uruhare mu guhumanya ikirere nabo ni isoko y’ibyuka bihumanya ikirere ni ukuvuga gutwika amavuta y’ibimera. [6]

Inkomoko y’umwuka wanduye hindura

Inkomoko ya Anthropogenic (yakozwe n'abantu) hindura

References hindura

 
Kugenzura gutwika umurima hanze ya Statesboro, Jeworujiya, mu rwego rwo kwitegura gutera
 
Kunywa itabi hejuru yumuriro ufunguye muri Gana, 2018
  1. https://www.who.int/health-topics/air-pollution
  2. "Air pollution". www.who.int (in Icyongereza). Retrieved 2023-01-14.
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7044178
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Jenny_Pickerill
  5. Dimitriou, Anastasia; Christidou, Vasilia (2011-09-26), Khallaf, Mohamed (ed.), "Causes and Consequences of Air Pollution and Environmental Injustice as Critical Issues for Science and Environmental Education", The Impact of Air Pollution on Health, Economy, Environment and Agricultural Sources (in Icyongereza), InTech, doi:10.5772/17654, ISBN 978-953-307-528-0, retrieved 2022-05-31
  6. "Air pollution". www.who.int (in Icyongereza). Retrieved 2023-01-14.