Grégoire Kayibanda: Difference between revisions

Content deleted Content added
#WPWP #WPWPRW
No edit summary
Umurongo 1:
{| class="wikitable"
! colspan="3" |Perezida w'u Rwanda
|-
| colspan="3" |1961-1973
|-
!Ababanjirije
| colspan="2" |Dominique Mbonyumutwa
|-
!Uzasimbura
| colspan="2" |Juvenal Habyarimana
|-
| colspan="3" |
----
|-
! colspan="3" |Amakuru yihariye
|-
!Ivuka
| colspan="2" |Nka maypole 1 nka 1924 Musambira ( Rwanda )
|-
!Urupfu
| colspan="2" |Nko ku ya 15 Ukuboza nka 1976 (52 ans)
|-
!Impamvu y'urupfu
| colspan="2" |Indwara
|-
!Ubwenegihugu
| colspan="2" |Rwanda
|-
!Iyobokamana
| colspan="2" |Gatolika
|-
! colspan="3" |Amakuru yumwuga
|-
!Umwuga
| colspan="2" |politiki
|-
!Ishyaka rya politiki
| colspan="2" |Parmehutu
|-
! colspan="3" |Amakuru yinshinjabyaha
|-
!Ikirego cy'inshinjabyaha
| colspan="2" |gukoresha nabi ububasha
|-
| colspan="3" |[ hindura amakuru kuri Wikidata ]
|}
[[Dosiye:Gaspard Cyimana, Gregoire Kayibanda, Soapy Williams, and John Kennedy.jpg|thumb]]
'''Gregoire Kayibanda''' ([[1 Gicurasi ]] [[1924]] – [[15 Ukuboza]] [[1976]]), wafashe ubutegetsi ku itariki ya [[26 Ukwakira]] [[1961]] ni [[Perezida]] wa [[Perezida wa Repubulika y'u Rwanda|2]] Ukwakira 1961 – 5 Nyakanga 1973) w’u [[Rwanda]] kuva rwabona ubwigenge yakuwe mu butegetsi kugeza akuwe ku butegetsi Kuri [[Juvénal Habyarimana]].
[[Dosiye:Flag Map of Rwanda (1961-2001).png|center|thumb|420x420px|Rwanda]]
== Imyaka yo hambere hamwe n'uburere ==
Grégoire Kayibanda yavukiye i Tara, mu Rwanda. Yaturutse mu majyepfo y’igihugu kandi akomoka mu bwoko bw’Abahutu.
 
== guverinoma ==
Abenshi mu bahutu bari bamaze igihe kinini banga ubutegetsi buri mu maboko ya rubanda rugufi. Abunganira Abahutu bashishikarijwe na Kiliziya Gatolika , hamwe n'Ababiligi b'Ababirigi (barushagaho kugira uruhare muri Kongo). Inshingano z'umuryango w’abibumbye, itsinda ry’abatutsi n’abatuye mu Bubiligi zagize uruhare mu mvururu ziyongera mu mibereho no muri politiki. Gregoire Kayibanda, Umuhutu wo mu bwoko, yayoboye umutwe w'Abahutu. Yashinze ishyaka rya politiki rya Parmehutu ( ''Parti du Mouvement de l'Emancipation Hutu'' ; Ishyaka rya ''Emancipation'' Movement Party), yandika "Manifeste y'Abahutu" mu 1957. Itsinda ryahise riba igisirikare.
 
Mu gusubiza, mu 1959 yashinze ishyaka ry’abatutsi UNAR, rigizwe n’abashakaga ubwigenge bw’u Rwanda n’Uburundi bushingiye ku bwami buriho. Iri tsinda naryo ryahise rihinduka igisirikare. Intonganya zatangiye hagati ya UNAR na Parmehutu. Kwiyamamaza kwa Kayibanda kwagejeje ku bahutu ku butegetsi bwa mbere mu Rwanda.
 
Kayibanda yari Perezida w'u Rwanda kuva 1962 kugeza ku ya 5 Nyakanga 1973, ubwo yahirikwaga na Minisitiri w’ingabo, Jenerali Juvénal Habyarimana mu butegetsi bwa gisirikare. N'ubwo bivugwa ko nta maraso afite, biturutse ku guhirika ubutegetsi, bivugwa ko abantu 55, cyane cyane abakozi ba Leta, abanyamategeko cyangwa abacuruzi bafitanye isano n'ubutegetsi bwabanje, bishwe. Imiryango yabantu yakiriye amafaranga yo kwishyura guceceka kwabo. Guverinoma nshya yafunze Kayibanda n'umugore we ahantu hihishe (bivugwa ko ari inzu hafi ya Kabgayi), aho bivugwa ko bishwe n'inzara.
[[Category:Perezida wa Repubulika y'u Rwanda]]
[[Category:Abahutu]]